Το μελάνωμα είναι η πιο κακοήθης μορφή καρκίνου και η εμφάνισή του έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία 70-80 χρόνια. Ο κύριος παράγοντας για την ανάπτυξη μελανώματος είναι η υπεριώδης (UV) ηλιακή ακτινοβολία. H κληρονομικότητα παίζει επίσης πολύ μεγάλο ρόλο, και τα άτομα με συγγενείς 1ου βαθμού που είναι ασθενείς θα πρέπει να είναι απόλυτα ενημερωμένα και να γνωρίζουν τους τρόπους πρόληψης.
Η άνοδος των κρουσμάτων μελανώματος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις εξωτερικές δραστηριότητες σε ανοιχτούς χώρους και την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία. Πολλοί άνθρωποι, ειδικά οι νέοι, αντιμετωπίζουν την πολύωρη ηλιοθεραπεία ως κάτι φυσιολογικό. Επίσης είναι πολύ διαδεδομένη η αντίληψη πως χρειαζόμαστε προστασία από τον ήλιο μόνο όταν είμαστε στην παραλία, ενώ στην πραγματικότητα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις επιβλαβείς συνέπειες του ήλιου στην καθημερινότητά μας, απλά καθώς κυκλοφορούμε μέσα στην πόλη ή σε εξωτερικές αθλητικές και άλλες δραστηριότητες.
80% των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί με την έγκαιρη υιοθέτηση προστατευτικών μέτρων. Συνεπώς, ακολουθώντας απλές οδηγίες, μπορούμε να απολαύσουμε τον ήλιο αποφεύγοντας τις αρνητικές του συνέπειες.
- Είναι πολύ σημαντική η χρήση αντιηλιακών σκευασμάτων με ευρύ φάσμα και υψηλό δείκτη, σε συνδυασμό πάντοτε με την αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο τις «επικίνδυνες» ώρες (12.00 – 16.00).
- Τα κατάλληλα ρούχα, καπέλα και γυαλιά τις ώρες που κυκλοφορούμε σε εξωτερικούς χώρους είναι απαραίτητα.
- Πρέπει να θυμόμαστε πως η υπεριώδης ακτινοβολία παραμένει επικίνδυνη ακόμη και υπό σκιά ή συννεφιά.
- Οι γονείς πρέπει να μαθαίνουν στα παιδιά τους από μικρή ηλικία πώς να προστατεύονται, να προτιμούν να παίζουν στη σκιά και όχι στον ήλιο, και να τα ενθαρρύνουν να φοράνε ρούχα, καπέλο και αντηλιακό, το οποίο θα ανανεώνουν συχνά, καθώς τα παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν βλάβη από την ηλικιακή ακτινοβολία σε σύγκριση με τους ενήλικες. Έρευνες έχουν δείξει πως άτομα που παρουσίασαν 4 επεισόδια ηλιακού εγκαύματος κατά την παιδική ηλικία, έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν μελάνωμα ως ενήλικοι. Συνεπώς, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή σε αυτήν την ευαίσθητη ομάδα.
- Οι έφηβοι και οι νέοι θα πρέπει να αποβάλλουν την αντίληψη πως πρέπει κάνουν πολύωρη ηλιοθεραπεία χωρίς αντηλιακό, προσθέτοντας μάλιστα λάδια χωρίς δείκτη προστασίας, για να επιταχύνουν το επιθυμητό μαύρισμα. Το μαύρισμα μπορεί να επιτευχθεί με σωστό τρόπο, σε ώρες που δεν είναι επικίνδυνη η ηλιακή ακτινοβολία, και φυσικά πάντα με τη χρήση αντηλιακού.
Εκτός από την πρόληψη, ιδιαίτερη σημασία έχει και η έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος καθώς στα πρώιμα στάδια μπορεί να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερη επιτυχία και να σωθεί η ζωή του ασθενή. Η αντιμετώπιση σε αρχικό στάδιο έχει επιτυχία άνω του 90%. Πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε τους σπίλους του σώματός μας , να τους ελέγχουμε τακτικά, και εάν παρατηρήσουμε οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος, στο χρώμα, να αλλάζουν τα όριά του, να δημιουργείται κνησμός ή πόνος ή να ματώνει θα πρέπει να απευθυνθούμε στον γιατρό μας, ο οποίος θα κάνει την κατάλληλη διάγνωση και θα προχωρήσει σε αφαίρεση αν το κρίνει απαραίτητο. Γενικά, με την κατάλληλη πρόληψη είναι δυνατόν να μπορούμε να χαρούμε όλοι τον ήλιο και τις ευεργετικές του ιδιότητες με ασφάλεια!
